ملاتونین یک هورمون طبیعی است که چرخه خواب شما را تنظیم می کند. همچنین می تواند به عنوان مکمل مصرف شود تا به شما کمک کند سریعتر بخوابید، بهتر بخوابید و بر جت لگ غلبه کنید.
اما فواید، کاربردها و عوارض قرص ملاتونین چیست؟ و چگونه باید آنها را برای نتایج مطلوب مصرف کرد؟ در این مقاله مدیکال بانک به این سوالات و موارد دیگر پاسخ خواهیم داد.
ملاتونین چیست؟
ملاتونین هورمونی است که توسط غده صنوبری در مغز شما تولید میشود و مسئول همگام سازی ریتم شبانه روزی بدن شما است. این هورمون، در یک چرخه 24 ساعته تعیین می‌کند بدن چه زمانی احساس خواب آلودگی و بیداری داشته باشد.
به صورت طبیعی سطح هورمون ملاتونین با تاریکی هوا افزایش می‌یابد و به بدن شما هشدار می‌دهد که برای خواب آماده شود. همچنین صبح‌ها کاهش می‌یابد و به بدن شما سیگنال می‌دهد که بیدار شود.
ملاتونین هورمونی است که تولیدش تحت تاثیر تاریکی قرار دارد. یعنی وقتی هوا تاریک است، مغز شما ملاتونین بیشتری تولید می‌کند. وقتی هوا روشن باشد، مغز شما ملاتونین کمتری تولید می‌کند. این به بدن شما کمک می‌کند تا با مناطق زمانی و فصل‌های مختلف سازگار شود.
همچنین بهتر است بدانید این قرص به عنوان یک مکمل مصنوعی خواب شناخته میشود که می‌توان آن را در کشورهای مختلف بدون نسخه خریداری کرد.
مکمل‌های ملاتونین معمولاً برای درمان اختلالات خواب، مانند بی‌خوابی، اختلال شیفت کاری و اختلال فاز خواب تاخیری استفاده می‌شوند.
فواید و موارد مصرف قرص ملاتونین
قرص ملاتونین فواید و کاربردهای متعددی برای بهبود کیفیت خواب و سلامتی شما دارد. در اینجا برخی از رایج‌ترین آنها آورده شده است:
1- کمک به خواب
مطالعات متعدد نشان داده‌اند که ملاتونین می تواند زمان به خواب رفتن را کاهش دهد، کل زمان خواب را افزایش دهد و کیفیت خواب را در افراد مبتلا به بی خوابی بهبود بخشد.
ملاتونین همچنین می‌تواند به شما در تنظیم برنامه خوابتان کمک کند اگر در به خواب رفتن یا بیدار شدن در زمان مورد نظر مشکل دارید با استفاده از این قرص به راحتی میتوانید چرخه به خواب رفتن را تنظیم کنید.
2- پرواز زدگی یا جت لگ (jet lag)
قرص ملاتونین برای مقابله با سندروم پرواز زدگی به شما کمک می‌کند. این سندروم یک اختلال در ریتم شبانه روزی است که از سفرهای متعدد ناشی میشود. یعنی به خاطر سفر در مناطق زمانی مختلف اتفاق میوفتد.
این قرص می‌تواند به شما کمک کند ساعت خواب درونی خود را تنظیم کنید و سریعتر با منطقه زمانی جدید سازگار شوید. برای مصرف ملاتونین، آن هم برای مقابله با جت لگ میتوانید از دوز 0.3 تا 0.5 میلی گرم استفاده کنید است.
3- اختلال عاطفی فصلی (SAD)
یکی از بهترین مزایای قرصهای ملاتونیناین است که می‌توانند به شما در کاهش علائم افسردگی فصلی کمک کنند، که نوعی افسردگی است که در ماه‌های زمستان رخ می‌دهد که نور روز کمتر است.
ملاتونین می‌تواند با تقلید از اثرات نور طبیعی خورشید به شما کمک کند ریتم شبانه روزی و خلق و خوی خود را تنظیم کنید. در این صورت به راحتی میتوانید بخوابید و کمتر احساس خستگی داشته باشید.
4- آنتی اکسیدان
بهتر است بدانید ملاتونین دارای خواص آنتی اکسیدانی است که می تواند رادیکال‌های آزاد را خنثی کرده و از آسیب سلولی جلوگیری کند. . رادیکال های آزاد مولکول‌های ناپایداری هستند که می توانند به DNA، پروتئین‌ها و غشاهای شما آسیب برسانند.
مصرف این قرص‌ها به بدن شما در محافظت از سلول‌های خود در برابر استرس اکسیداتیو، که نوعی آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد است، کمک کنند
عوارض قرص ملاتونین
قرصهای ملاتونین معمولاً در صورت مصرف در دوزهای کم و برای استفاده کوتاه‌مدت بی‌خطر و قابل استفاده هستند. با این حال، برخی از افراد ممکن است یک سری از عوارض جانبی را تجربه کنند، مانند:
خواب‌آلودگی
مصرف بی رویه این قرصهای تنظیم کننده چرخه خواب، می‌تواند باعث ایجاد احساس خواب‌آلودگی و گیجی در شما شود، به خصوص اگر آنها را در طول روز یا با دوزهای بالا مصرف کنید.
این اتفاق می‌تواند هوشیاری، تمرکز و زمان واکنش شما را مختل کند. پس از مصرف قرص ملاتونین باید از رانندگی یا کار با ماشین آلات خودداری کنید.
سردرد
برخی افراد ممکن است با مصرف این قرص ها دچار سردرد شوند. به خصوص اگر آنها را در دوزهای بالا یا برای استفاده طولانی‌مدت مصرف کنند.
در صورت تجربه سردردهای مکرر یا شدید، بهتر است با پزشک مشورت کنید و دوز مصرفی خود را کاهش دهید یا مصرف قرص ملاتونین را متوقف کنید.
حالت تهوع
همچنین قرص ملاتونین می‌تواند در برخی افراد باعث تهوع شود، به خصوص اگر آنها را با معده خالی یا با دوزهای بالا مصرف کنند. برای جلوگیری از حالت تهوع باید قرص ملاتونین را با غذا یا آب مصرف کنید.
رویاهای واضح
در صورت مصرف بالای این قرص، ممکن روی رویا دیدن تاثر داشته باشد. ممکن است از این رویاها لذت ببرید یا آنها را آزاردهنده بدانید.
در صورت مشاهده خواب های ناخوشایند و آشفته باید دوز مصرفی خود را کاهش دهید یا مصرف قرص ملاتونین را متوقف کنید.
تداخلات
قرصهای ملاتونین می‌توانند با برخی داروها، مکمل‌ها و گیاهانی که بر سیستم عصبی یا لخته شدن خون شما تأثیر می‌گذارند، تداخل داشته باشند.
اینها شامل داروهای ضد افسردگی، ضد انعقاد، آرام بخش‌ها، مسکن‌ها، قرصهای ضد بارداری و خار مریم است. اگر از هر یک از این محصولات استفاده می‌کنید، قبل از مصرف قرص ملاتونین باید با پزشک خود مشورت کنید.
نحوه مصرف و بهترین زمان مصرف قرص ملاتونین
بهترین راه برای مصرف قرص ملاتونین به نیازها و ترجیحات فردی شما بستگی دارد. با این حال، در ادامه چند دستورالعمل کلی به شما معرفی می‌کنیم که کمک می‌کند بیشترین بهره را از قرصهای ملاتونین ببرید:
دوز
دوز بهینه قرص ملاتونین بسته به عواملی مانند سن، وزن، متابولیسم و حساسیت از فردی به فرد دیگر متفاوت است. دوز معمولی از 0.3 تا 10 میلی گرم در روز متغیر است، اما برخی افراد ممکن است به مقدار بیشتری یا کمتر نیاز داشته باشند.
شما باید با کمترین دوز موثر شروع کنید و در صورت نیاز آن را به تدریج افزایش دهید. شما نباید بدون مشورت با پزشک از دوز توصیه شده تجاوز کنید.
زمان
بهترین زمان مصرف این قرص به مشکل خواب و هدف شما بستگی دارد. اگر در به خواب رفتن مشکل دارید، باید قرص ملاتونین را 30 دقیقه تا یک ساعت قبل از خواب مصرف کنید.
اگر در خواب ماندن مشکل دارید، باید قرص ملاتونین را درست قبل از خواب یا در طول شب در صورت بیدار شدن از خواب مصرف کنید.
اگر ممکن است به جت لگ دچار شوید، باید قرص ملاتونین را در زمان خواب محلی مقصد خود یا چند ساعت قبل از آن مصرف کنید. اگر افسردگی فصلی دارید، باید قرص ملاتونین را صبح یا بعد از ظهر مصرف کنید.
نوع ملاتونین
ملاتونین به اشکال مختلف مانند قرص، کپسول، مایع، صمغ و اسپری وجود دارد. شما میتوانید فرمی را انتخاب کنید که مطابق با سلیقه و راحتی شما باشد.
با این حال، برخی از انواع ملاتونین نی ممکن است موثرتر یا سریعتر از سایرین عمل کنند. برای مثال، قرص‌ها یا اسپری‌های زیرزبانی که در زیر زبان شما حل می‌شوند، ممکن است نسبت به قرص‌ها یا کپسول‌های خوراکی که نیاز به بلع و هضم دارند، اثر سریع‌تری داشته باشند.
مدت زمان
مدت زمان مصرف قرص ملاتونین به مشکل خواب و هدف شما بستگی دارد. اگر مشکل خواب کوتاه‌مدتی مانند جت لگ یا بی‌خوابی به دلیل استرس دارید، میتوانید چند روز یا چند هفته قرص ملاتونین مصرف کنید تا خوابتان بهبود یابد.
اگر مشکل خواب طولانی مدت، مانند اختلال شیفت کاری یا اختلال در فاز خواب تاخیری دارید، ممکن است برای حفظ چرخه خواب خود نیاز به مصرف قرص ملاتونین برای چندین ماه یا سال داشته باشید.
با این حال، شما نباید قرص ملاتونین را بیش از زمان لازم بدون مشورت با پزشک خود مصرف کنید.
قرص ملاتونین برای افسردگی
قرص ملاتونین ممکن است با بهبود کیفیت خواب و خلق و خوی برخی از افراد مبتلا به افسردگی به آنها کمک کند. ملاتونین می‌تواند ریتم شبانه روزی شما را تنظیم کند و بر سطح سروتونین شما تأثیر بگذارد که هر دو در افسردگی نقش دارند.
با این حال، قرص های ملاتونین جایگزین داروهای ضد افسردگی یا روان درمانی نیستند. قرص ملاتونین ممکن است برای همه افراد مبتلا به افسردگی موثر نباشد و حتی ممکن است در برخی موارد برخی علائم را بدتر کند.
اگر افسردگی یا هر بیماری دیگری دارید، قبل از مصرف قرص ملاتونین باید با پزشک خود مشورت کنید.
تاثیر قرص ملاتونین بر قاعدگی
قرصهای ملاتونین بسته به دوز و زمان شما ممکن است به طرق مختلف بر چرخه قاعدگی شما تأثیر بگذارند. همچنین می تواند بر هورمون های تولید مثلی مانند استروژن و پروژسترون که تخمک گذاری و قاعدگی شما را تنظیم می کنند، تأثیر بگذارد.
برخی از مطالعات نشان می‌دهند که قرصهای ملاتونین ممکن است به زنان مبتلا به قاعدگی نامنظم، سندرم پیش از قاعدگی (PMS)، اندومتریوز و سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) با بازگرداندن تعادل هورمونی و کاهش درد و التهاب کمک کند.
با این حال، مطالعات دیگر نشان می‌دهد که قرصهای ملاتونین ممکن است با سرکوب ترشح گنادوتروپین‌ها، که هورمون‌هایی هستند که تخمدان‌ها را تحریک می‌کنند، تخمک‌گذاری و قاعدگی را به تأخیر بیندازند یا مختل کنند.
بنابراین، تأثیر قرصهای ملاتونین بر قاعدگی ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و به عواملی مانند دوز، زمان و شرایط زمینه‌ای بستگی دارد. اگر مشکل قاعدگی دارید یا قصد بارداری دارید، قبل از مصرف قرص ملاتونین باید با پزشک خود مشورت کنید.
سخن آخر
ملاتونین یک هورمون طبیعی است که چرخه خواب شما را تنظیم می‌کند و فواید و کاربردهای زیادی دارد. اما مصرف این قرص‌ها برخی عوارض و تداخلات نیز دارند.
فراموش نکنید دستورالعمل‌های مناسب در مورد نحوه مصرف قرص ملاتونین را برای نتایج مطلوب دنبال کنید. همچنین در صورت داشتن هر گونه مشکل یا نگرانی پزشکی، قبل از مصرف قرص ملاتونین باید با پزشک خود مشورت کنید.